ፈጸጋ፡ ሕማም ቈርበት ኮይኑ፡ ነጠብጣብ ዝገድፍ ወይ ጽልም ዝበለ ነቝጣ ወይ ቅይሕ ዝበለ ሕበጥ ወይ ከኣ ፈሳሲ ዘለዎ እዩ። እዚ ኣብ ኩሉ ዕድመ ንዘለዉ ሰባት ከጥቅዕ ዝኽእል’ኳ እንተዀነ፡ ኮተቴታት ግና ዝያዳ በዚ ሕማም ይሳቐዩ። ኣብ ምጅማር ጉብዝና ወይ ግርዝውና እቲ ናይ ቈርበትና ጽክታት ንጥፈታቱ ይውስኽ እዩ። እቲ ነፍሲ-ወከፍ ጽኪ ዘውጽኦ ቅብኣት ከኣ፡ ኣብቲ ነኣሽቱ ቀዳዳት ወይ መናፊት ናይቲ ኣብ ቈርበትና ዘሎ ጸጒሪ ይኣቱ።
ኩሉ ግዜ እዚ ቅብኣት በቲ ናይ ቈርበትና መናፊት እዩ ዝወጽእ። ሓደ ሓደ ግዜ ግና፡ እቲ መናፊት ይዕበስ’ሞ፡ እቲ ቅብኣት ቀልጢፉ ኣይወጽእን። ብድሕሪ’ዚ እቲ መውጽኢ ዝሰኣነ ቅብኣት ምስ ኦክስጅን ምስ ተሓወሰ፡ ደሪቑ ናብ ጸሊም ነጠብጣብ ይቕየር። ምጉሊ ምስ ሓዘ ኸኣ ፈጸጋ ይፈጥር። ኣብ ውሽጡ ዝተፈላለዩ ታህዋስያን ምስ ተራብሑ ኸኣ፡ ፈሳሲ ዝሓዘ ዕንፍሩር የውጽእ። እዚ ፈሳሲ’ዚ ኸኣ’ዩ ነባሪ ዝዀነ በሰላ ዝሓድግ።
ፈጸጋ፡ ረኽሲ እንተ ዘይገይሩ ግና፡ በሰላ ኣይገድፍን እዩ። ረኽሲ ኸኣ፡ ዝበዝሕ ግዜ ነቲ ፈጸጋ ምስ ነንትዖ ወይ እንተናኽፎ ስለ ዝፍጠር፡ ክንተናኽዮ ወይ ከነንትዖ የብልናን። ብቕጽበት ንፈጸጋ ከጥፍእ ዝኽእል መድሃኒት’ኳ እንተዘየለ፡ ነቲ ፈጸጋ ንክንቈጻጸሮ ዘኽእሉ ከም ክሬማት፡ ቅብኣት፡ ከምኡ’ውን ብቤንዛል ፔርኦክሳይድ (ጸረ-ባክተርያ) ዝተሰርሐ ሳምና ምጥቃም ይከኣል እዩ። ብዓቢኡ፡ ‘ወጥርን ስምዒታዊ ምርባሽን ነቶም ናይ ቈርበትና ጽክታት ዝያዳ ከለዓዕሎም ስለዝኽእል፡ ትዕግስቲ ምግባርን ጽሬት ኣካላት ምሕላውን ዝያዳ ሓጋዚ’ዩ፡’ ይብሉ ክኢላታት ናይዚ ዓውዲ።
