መበለት መራሒ ዳዕሽ: ካብ ቤት ማእሰርቲ ኣብ ዝገበረቶ ፍሉይ ቃለ መሕትት፡ ብዛዕባ ኣብ መንግስቲ ዳዕሽ ዘሕለፍዎ ህይወት
ዝገልጽ ጸብጻብ ኣካፊላ። ኡም ሑዳይፋ ቀዳመይቲ በዓልቲ ቤት ኣቡበከር ኣል ባቕዳዲ ኮይና፡ ዳዕሽ ሰፊሕ ክፋል ሶርያን ዒራቕን
ተቖጻጺሩ እንከሎ እያ ተመርዕያ። ንሳ ምስ ግብረሽበራ ብዝተኣሳሰሩ ገበናት መርመራ ይግበረላ ምህላዉን ኣብ ቤት ማእሰርቲ
ዒራቕ ምህላዋን እዩ ዝግለጽ።
ኣብ ሓጋይ 2014 ኡም ሁዳይፋ ምስ በዓል ቤታ ኣብታ ሽዑ ኣብ ሶርያ እትርከብ ደጀን ዳዕሽ ራቓ እያ ትነብር ነይራ። ኣቡበከር ኣል
ባግዳዲ ከም መጠን ተሃዳናይ መራሒ እቲ ኣረሜናዊ ጒጅለ፥ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ካልእ ቦታታት እዩ ዘሕልፎ ኔሩ፡፡ ኣብ ሓደ
መዓልቲ ነቶም ቆልዑ ደቆም ንኽወስድ ሓደ ሰብ ከም ዝለኣኸላ ድማ ትገልጽ። ነዞም ቆልዑ ምሕንባስ ክምህሮም ከም ዝደሊ
እዩ ሓቢሩኑ" ትብል ኡም ሁዳይፋ።
ኣብቲ ገዛ ብሕቡእ ትሪኣ ተለቪዥን ኔራ። “ንሱ ገዛ ኣብ ዘይህልወሉ እዋን’የ ዝውልዓ ነይረ” ትብል፡፡ እታ ተሌቪዥን ብግቡእ
ትሰርሕ እያ ዝብል ግምት ኣይነበሮን። ንሳ ካብ 2007 ኣትሒዛ ካብ ዓለም ከም እተነጸለት፥ ተለቪዥን ክትከታተል ይዂን ካልእ
ቴክኖሎጂ ክትጥቀም ከኣ ከም ዘይፈቐደላን ትዛረብ።
እቶም ቆልዑ ድሕሪ ምኻዶም ሒደት መዓልታት ጸኒሓ፡ ተለቪዥን ወሊዓ "ዘሰንብድ ነገር" ከም ዝረኸበት ትዛረብ። በዓል ቤታ
ኣብ ሰሜናዊ ዒራቕ ከተማ ሞሱል ኣብ ዝርከብ ዓቢ መስጊድ ኣልኑሪ ስብከት እናስምዐ፡ ሓላፊ ዳዕሽ ኢሉ ክገልጽ ርእያ። ኣብቲ
እዋን ወተሃደራት ዳዕሽ ነቲ ከባቢ ካብ ዝቆጻጸርዎ ሰሙናት ጥራይ እዮም ጌሮም
ኡም ሑዳይፋ፡ ደቃ ኣብ ኤፍራጥስ ምሕንባስ ይመሃሩ ዘይኮነ ፡ ምስኡ ኣብ ሞሱል ከም ዘለዉ ምስ ፈለጠት ከም ዝሰንበደት
ትዛረብ። ንሳ ኣብ ዝኾነ ኣረሜናዊ ንጥፈታት ኣይኤስ ኣይተሳተፍኲን እያ ትብል። እዚ ምስቲ ብኣባላት ዳዕሽ ዝተጨውዩን
ዝተዓመጹን ያዚዳውያን ዘቕረብዎ ክሲ ዝጋጮ እዩ። ንጾታዊ ባርነት ዝተጨውያ ኣዋልድን ደቂ ኣንስትዮን ኣብቲ ተግባር ተሓባቢራ
እይ ኣብምባል እዮም ዝኸስዋ።
ኡም ሑዳይፋ ኣብ 1976 ካብ ዓቃባውያን ዒራቓውያን ስድራቤት ዝተወልደት ኮይና፡ ኣብ 1999 ምስ ኢብራሂም ዓዋድ ኣልባድሪ፡
ድሒራ ድማ ምስ ኣቡበከር ኣል ባግዳዲ ተመርዕዩ። ኣልባቕዳዲ ኣብ ዩኒቨርሲቲ ባግዳድ ሸሪዓ ወይ እስላማዊ ሕጊ ከም ዝተማህረን
ኣብቲ እዋን "ሃይማኖታዊን ዓቃባዊን እኳ እንተነበረ፥ ግብረሽበራዊ" ከምዝነበረ እያ ትዛረብ። ኣብ 2004 ድሕሪቲ ብኣመሪካ
ዝምራሕ ወራር ዒራቕ፡ ሓይልታት ኣመሪካ ንኣል-ባግዳዲ ኣብ ትሕቲ ቀይዲ ኣእትዮሞ። ኣብ ደቡብ ኣብ ዝርከብ ካምፕ ቡካ ኣብ
ዝርከብ መዳጐኒ ማእከል ንኣስታት ሓደ ዓመት ኣሲሮሞ። ድሕሪ ምፍታሑ ኣብ ዝነበሩ ዓመታት፡ ጨሪሱ ከም ዝተቐየረ ትገልጽ።
“ቊጡዕ ኮይኑ፥ ብስነ-ኣእምሮኣዊ ጸገማት ክሳቐ ጀሚሩ" ትብል። እቲ ምኽንያት እንታይ ምንባሩ ግና ኣይትፈልጥን እያ።
ይዂንምበር ዋላኳ ኣይግለጾ "ኣብ እዋን ማእሰርቱ ጾታዊ መጥቃዕቲ ከምዝበጽሖ" ትኣምን።
ኣባል እቲ ዕጡቕ ጉጅለ ከይከውን ብምባል ክትሓስብ ከም ዝጀመረት ከኣ ትዛረብ። “ገዛ ክምለስ ከሎ፡ ሻወር ክወስድ ከሎ ወይ
ክድቅስ ከሎ ክዳውንቱ ምፍታሽ፥ ኣብ ኣካላቱ ኸኣ መቚሰልቲ እንተሃልይዎ ክፍትሽ ጀሚረ ግና ኸኣ ዋላ ሓንቲ ከም ዘረኸበት
ትዛረብ። ንሱ ግና ዓቃባዊ ሃይማኖታዊ ክዳን ክለብስ ጭሕሙ ከኣ ከንውሕን ሽጉጥ ክዕጠቕን ምጅማሩ ትዝክር። ኣብ ሰሜናዊ
ምዕራብ ሶርያ ኣብ እዋን ኲናት ሓድሕድ እታ ሃገር ኩነታት ጸጥታ እናኸፍአ ምስ ከደ፡ ናብ ምብራቕ ናብታ ድሒራ ርእሰ ከተማ
“ካሊፋት” ዳዕሽ ዝኾነት ራቃ ገዓዙ። በዓል ቤታ ኣብ ተለቪዥን ምስ ረኣየት ኣብዚ ቦታ እዚ እያ እትነብር ዝነበረት።
ኣብ 2019 ሓይልታት ኣመሪካ ነቲ ኣል-ባግዳዲ ኣብ ሰሜናዊ ምዕራብ ሶርያ ምስ ገለ ካብ ስድርኡ ተሓቢኡሉ ዝነበረ ቦታ
ከርደኑዎ። ባግዳዲ ንኸይተሓዝ ነብሱ ብምፍንጃሩ ንነብሱን ክልተ ደቁን ክቐትል እንከሎ፡ ካብ ኣርባዕተ ኣንስቱ ድማ ክልተ
ብተኹሲ ተቐቲለን።
ኡም ሑዳይፋ ግና ብናይ ሓሶት ስም ካብ 2018 ኣትሒዛ ኣብ ቱርኪ ክትነብር ብምጽንሓ ብህይወት ክትቅጽል ክኢላ እያ።
