ኣስታት ፍርቂ ህዝቢ ሽወደን፡ ስራሕን ደሞዝን ኣሎዎም። ሽቕለት ኣልቦነት ዳርጋ 6.5% እዩ። ኣብ’ቶም ካብ 15-24 ዝዕድመኦም መንእሰያት ግን ሽቕለት ኣልቦነት ክብ ዝበለ እዩ። 16.4% ድማ ይበጽሕ።
ኣብ ሽወደን፡ ነቶም ስራሕ ዘይብሎም ሰባት ውሕስነት ዝህብ ትካላዊ ስርዓት ኣሎ። እዚ ድማ፡ “መድሕን ሽቕለት ኣልቦነት” ይብሃል። እዚ ስርዓተ-ውሕስነት’ዚ ኸኣ፡ ሓደ ሰብ ስራሕ ኣብ ዘናድየሉ እዋን ደሞዝ ከም ዝህሉዎ ይገብር። ኣባላት ናይ ካሳ ሽቕለት ኣልቦነት ወይ ኣ-ካሳ ክትኮኑ ትኽእሉ ኢኹም። ኣ-ካሳ ነቶም ኣባላቱ ዝኾኑ ስራሕ ዘይብሎም ሰባት ገንዘብ ዝኸፍል ቊጠባዊ ማሕበር እዩ። ኣባል ኣ-ካሳ ንኽትከውን ወርሓዊ ክፍሊት ኣባልነት ክትከፍል ኣለካ።
ኣ-ካሳ (a-kassa) ንምውሳድ ዝህሉ ቅድመ ኹነት፡
ሓደ ዓመት ምሉእ ኣባላት ኣ-ካሳ ኴንኩም ምስ እትጸንሑ፡ ኣብ ውሽጢ’ታ ዓመት እቲኣ ን 6 ኣዋርሕ ምሉእ ምስ እትሰርሑ፡ ስራሕ ደው ኣብ ዘበልኩምሉ እዋን፡ ኣብቲ እተእትውዎ ዝነብርኩም ደሞዝ ዝተሰረተ መጠን ገንዘብ ካብ ኣ-ካሳ ይውሃበኩም። ቆልዓ ትሕቲ 18 ዓመት ዝዕድሚኡ ምስ ዝህልወኩም 300 ወይ 450 ማዓልታት ሓገዝ ይውሃበኩም። ኣብ’ተን 200ቀዳሞት ማዓልታት፡ እቲ ዝውሃበኩም ገንዘብ፡ እንተበዝሐ 80%ናይቲ ዝነበረኩም ኣታዊ ይኸውን። ብድሕሪ’ዚ መዓልታት’ዚ፡ እቲ ዝውሃበኩም ሓገዝ፡ እንተበዝሐ 70% ናይቲ ዝነበረኩም ኣታዊ ይኸውን። እተን ቀዳሞት 100 ማዓልታት፡ ኣብ መዓልቲ እንተበዝሐ 910 ክሮነር ይውሃበኩም። ካብ 101 ክሳብ 300 ዘለዋ መዓልታት ከኣ፡ ኣብ መዓልቲ እንተበዝሐ760 ክሮነር ይውሃበኩም።
ኣ-ካሳ፡ ንውሱን እዋን ጥራይ’ዩ ዝውሃበኩም። ኣ-ካሳ እናወሰድኩም ከኣ ስራሕ ከተናድዩ ኣለኩም። ንመዓልቲ ክንደይ ይውሃበኩም ንዝብል፡ እቲ ኣባላቱ ዝኾንኩሞ ኣ-ካሳ እዩ ዝውስኖ።
ኣብ ኣ-ካሳ፡ ኣባላት ምስ ዘይትኾኑ፡ ወይ’ውን ክትኮኑ ምስ ዘይትደልዩ፡ ካሕሳ ሽቕለት ኣልቦነት ንኽውሃበኩም እትውከሱዎ ኣ-ካሳ፡ እቲ “ኣልፋ-ካሳ” (Alfakassan)፣ ተባሂሉ ዝጽዋዕ ናይ ሸቕለት ኣልቦነት ትካል እዩ። ብኣልፋ-ካሳ ዝዋሃብ መጠን ካሕሳ መባእታዊ ክፍሊት (grundbelopp) ኮይኑ፡ ንመዓልቲ 320 ክሩነር እዩ።
መባእታዊ ክፍሊት፡ ነቶም ኣባላት ኣ-ካሳ ዘይነበሩ ወይ’ውን ንሓጺር እዋን ኣባላት ዝነበሩ ሰባት ዝውሃብ ዓይነት ካሕሳ እዩ። መባእታዊ ክፍሊት ክውሃበኩም እንተኾይኑ ድማ፡ ዕድመኹም ካብ 20 ዓመት ንላዕሊ ክኸውን ኣለዎ። መባእታዊ ክፍሊት፡ ካብ ኣልፋ-ካሳ ወይ’ውን ካልእ ተመሳሳሊ ኣ-ካሳ ክውሃበኩም ይኽእል’ዩ።
ምንጪ: informationsverige
